Een assessment goed voorbereiden: Hoe pak ik dit aan?

Assessments zijn enorm populair bij werkgevers om medewerkers te selecteren en hun ontwikkeling te volgen. Maar hoe zorg je ervoor dat je optimaal voorbereid bent? Met deze blog ga je vol zelfvertrouwen je assessment in. Zo kun je laten zien wie je bent en wat je kunt, op je allerbest.

Wat is een assessment?

Allereerst te beginnen met een belangrijke vraag: wat is nou eigenlijk een assessment? Dit is een uitgebreid onderzoek met een kandidaat waarin de vaardigheden, persoonlijkheid, capaciteiten en de geschiktheid voor een specifieke functie worden beoordeeld. Vaak wordt dit gebruikt bij werving en selectie, loopbaanontwikkeling of opleidingstrajecten. Een assessment bestaat o.a. uit testen, simulaties, interviews en rollenspellen om een zo volledig mogelijk beeld van de kandidaat te krijgen naast het CV en het sollicitatiegesprek. Het doel is dan ook om objectieve inzichten te krijgen die helpen bij het nemen van beslissingen in het sollicitatieproces.

Er zijn verschillende soorten assessments om diverse kwaliteiten te testen. Een aantal voorbeelden:

• Cognitieve testen: deze testen zijn bedoeld om iemands mentale capaciteiten te meten, zoals logisch redeneren, probleemoplossend vermogen, geheugen en snelheid van informatieverwerking. Deze testen evalueren hoe goed iemand complexe informatie kan begrijpen en toepassen, wat vaak belangrijk is in veeleisende functies.
• Persoonlijkheidstesten: deze testen geven inzicht in iemands karaktereigenschappen en laten zien hoe deze aansluiten bij een specifieke rol of werkomgeving. Bij veel werkgevers zal de persoonlijkheid van de kandidaat zwaar meewegen, omdat het van groot belang is dat bepaalde eigenschappen en karaktertrekken goed bij het bedrijf, de collega’s en de bedrijfscultuur aansluiten.
• Vaardigheidstesten: hiermee worden de cognitieve of praktische vaardigheden gemeten, zoals logisch denken, taalvaardigheid, rekenvaardigheid of probleemoplossend vermogen. Dit wordt vaak gebruikt om te bepalen hoe goed iemand kan presteren in taken die relevant zijn voor een specifieke functie, waardoor je inzicht krijgt in iemands bekwaamheden en geschiktheid voor die rol.

Waarom een goede voorbereiding belangrijk is

Assessments meten een breed scala aan vaardigheden en persoonlijkheidskenmerken en zijn vaak doorslaggevend in beslissingen over selectie en ontwikkeling. Zonder voorbereiding loop je het risico een minder compleet of juist vertekend beeld van jezelf te geven. Bovendien helpt de juiste voorbereiding je om rustig en gefocust te blijven, wat essentieel is om je ware zelf te tonen.

Onze tips voor een succesvolle voorbereiding

Tien tips om je optimaal voor te bereiden op je assessment:

1. Plan het assessment op een goed moment
   Zorg ervoor dat het assessment op een dag en tijdstip plaatsvindt waarop je je energiek en geconcentreerd voelt. Je mag hierin assertief zijn: vraag gerust om een ander tijdstip als dat je beter uitkomt.
2. Vraag naar de opzet en de uitslag
   Informeer vooraf naar de onderdelen van het assessment en hoe de resultaten worden gebruikt. Dit geeft je meer duidelijkheid en helpt je gerichter voor te bereiden.
3. Oefenen met een online assessment
   Doe van tevoren eens een oefentest. Online zijn er veel voorbeelden beschikbaar van oefen-assessments die je voorbereiden op wat gaat komen. Zo kan je op deze website gratis capaciteitentesten en assessment onderdelen oefenen. Op die manier wen je alvast aan de tijdsdruk en het soort vragen. Door te oefenen zal je zien dat je met meer zelfvertrouwen aan het assessment begint.
4. Vermijd neutrale antwoorden bij stellingen
   Bij persoonlijkheidstesten zijn neutrale antwoorden vaak minder effectief. Ze geven een vlak beeld van je persoonlijkheid. Kies duidelijk voor een positie, zodat je profiel sterker naar voren komt.
5. Ken je sterke én zwakke punten
   Bereid je voor op vragen over je sterke en minder sterke punten, je drijfveren en hoe je samenwerkt of leidinggeeft. Eerlijkheid en zelfkennis maken altijd een goede indruk.
6. Wees eerlijk, ook over integriteit
   Niemand is perfect. Het is oké om bij vragen over integriteit toe te geven dat je niet 100% perfect bent. Het gaat om hoe je ermee omgaat en hoe je jezelf verbetert.
7. Toon zelfreflectie
   Werkgevers waarderen kandidaten die kunnen laten zien dat ze kritisch naar zichzelf kijken. Reflecteer dus openlijk op je ervaringen en groeimogelijkheden.
8. Stel grenzen bij persoonlijke vragen
   Als je vragen te persoonlijk vindt, mag je dat aangeven. Blijf beleefd, maar wees duidelijk. Hiermee toon je respect voor jezelf en geef je je grenzen duidelijk aan.
9. Vraag uitleg bij de uitslag
   Na afloop heb je recht op een toelichting. Maak gebruik van deze kans om meer te leren over jezelf en je prestaties tijdens het assessment.
10. Bepaal zelf wat er met het rapport gebeurt
    Het is jouw keuze of het rapport met de opdrachtgever wordt gedeeld. Neem de tijd om dit te overwegen en laat je niet onder druk zetten.

Hoe zwaar weegt een asssessment?
De zwaarte van zo’n assessment hangt af van het doel en de context waarin het wordt afgenomen. In een sollicitatieprocedure kan een assessment een doorslaggevende rol spelen om te bepalen of iemand geschikt is voor een bepaalde functie. Bij loopbaanontwikkeling of persoonlijke groei heeft het meer een ondersteunende en adviserende rol. Werkgevers hechten veel waarde aan de resultaten, omdat deze objectieve inzichten bieden, maar het is meestal niet het enige criterium.

Zet ‘m op
Met de juiste voorbereiding kun je zelfverzekerd en ontspannen met je assessment starten. Door deze tips op te volgen, laat je zien wie je bent en wat je in huis hebt. Neem de tijd om je voor te bereiden, wees eerlijk en blijf vooral jezelf. Namens Dux Nova: zet ‘m op!

Paul Bertens

Bron: Nicoline Hermans, ‘Succes met je assessment’, uitgeverij Haystack, 2024.