‘Een vitaal mens maakt echt het verschil’

Herre Zonderland: ‘Als topsporter was het leven eigenlijk best eenvoudig. Ik had één doel en deed daar alles voor. Het gewone leven is veel ingewikkelder. Je wil op allerlei verschillende terreinen scoren: op je werk, in je gezin, sociaal en maatschappelijk. Dat is best zwaar!

‘Ons brein weegt ruim één kilo, maar verbruikt 25 procent van onze energie. Ik wijs mensen op het belang van efficiënt energiemanagement. Daarbij geldt het paradoxale: less effort more results, met minder inspanning meer resultaat! Wie zijn tijd efficiënt wil gebruiken, doet er goed aan veel pauzes in te lassen. Echt even niets doen; vijf minuten naar buiten staren of een minuutje op je ademhaling letten. Je bent dan scherper en maakt minder fouten. Veel mensen beknibbelen daarop, willen non-stop nuttig bezig zijn. Maar juist wie zorgvuldig met zijn energie omgaat, is koning van de efficiëntie.

Er is de laatste jaren meer aandacht voor het belang van vitaliteit. Wetenschappelijk is veel bekend over bijvoorbeeld de stress verlagende werking van sport en beweging, het belang van voldoende rust, goede ademhaling en volwaardige voeding. Vreemd eigenlijk dat in de cultuur van veel bedrijven geen oog is voor de waarde van deze soft skills. Waarom vertalen we die inzichten niet door naar de praktijk op de bedrijfsvloer? Dat stimuleert vitaliteit op alle fronten: fysiek, emotioneel en mentaal en zorgt ervoor dat mensen goed werk leveren. Een vitaal mens maakt echt het
verschil!

De condities op het werk moeten eraan bijdragen dat mensen fris blijven en daardoor beter presteren. Een aanpassing die ook van bovenaf ingezet moet worden. Het is voor individuele medewerkers moeilijk om tegen de heersende cultuur in andere keuzes te maken. Om wel een lunchwandeling te maken of pauzes tussen vergaderingen in te plannen. We leven in een maatschappij waarin alles steeds sneller moet en we 24/7 met de hele wereld verbonden zijn. Ons brein kan dat niet
aan. We moeten het beschermen. Dat begint met bewustwording, gevolgd door kiezen: laat je die wereld binnen of niet?

Oude gewoonten doorbreken en nieuwe aanleren kost veel energie. Net als in de sport leer je nieuwe vaardigheden alleen door ze te trainen. Dat kost inspanning en is niet eenvoudig. Ons brein zit zo in elkaar dat we na forse inspanning met onze prefontale cortex – waar de cognitieve beslissingen worden genomen – de verleiding van ons lymbische (‘apen’) brein moeilijk kunnen weerstaan. We kiezen niet voor herstel met voldoende slaap,beweging en goede voeding, maar vallen voor de verleidingen van bier, chips en televisie. Dáár is snel winst te behalen! Dat vraagt om een bewuste keuze én oefening.’

Ik doe Koen en Jurgen van het jubilerende Dux Nova graag 10 tips cadeau voor nog eens tien vitale jaren:

1. Geef sport en beweging prioriteit en zet het in de agenda. Sport activeert de hypocampus en stimuleert de aanmaak van serotonine, dopamine en endorfine: remmers op de stress-as.
2. Onderzoek je drijfveren, waar ben je goed in en waar word je blij van? Steek daar je energie in.
3. Druk? Dan daalt je energieniveau en moet je strakker inzetten op je herstel. Neem daar de tijd voor en ga sporten of  hardlopen. Daarvan laad je op!
4. Houd je tijdens sporten niet bezig met allerlei ‘to do’-lijstjes.
5. Verbeter de kwaliteit van je slaap en neem zes uur van tevoren geen cafeïne houdende en alcoholische dranken meer. In elk geval doordeweeks.
6. Doe ’s avonds geen mentaal inspannend werk.
7. Schakel af en toe een uurtje alle apparaten uit en houd zo de wereld op afstand.
8. Kies voor gezonde en gevarieerde voeding; beperk suiker- en koffiegebruik en neem de tijd om te eten.
9. Durf ‘nee’ te zeggen.
10. Neem regelmatig een minuut de tijd voor je ademhaling, vanuit de buik en door de neus. Dan gaat er meer zuurstof naar de hersenen.

Hoe maak je zelf het verschil in het leven?
Ik ben van nature positief ingesteld. Sta heus wel even stil bij zaken die minder goed verlopen, maar kies er dan bewust voor om mij te focussen op het positieve.

Beste zakenboek
Oermens 2.0 en 2.1 van Mikkel Hofstee. Een eyeopener omdat het mooi weergeeft hoe onze oeroude genen moeite hebben met de nieuwe maatschappij.

Beste advies dat je hebt gekregen
Dat was tijdens mijn master Sportsmanagement aan het Cruyff Institute. Ik ben meestal wat behoudend ingesteld, maar na het schrijven van mijn businessplan tijdens deze opleiding, heb ik de stap gemaakt om te starten als ondernemer voor het geven van inspiratiesessies over energie en presteren. Nooit spijt gehad van deze keuze.

Wie is je sportheld?
Reinder Schuurmans. Geen bekende sportman, wel een boomlange Fries en vriend van me die tijdens mijn officieuze 11-stedentocht in februari 2012 mij (en 10 anderen) 100 km uit de wind hield door voorop te schaatsen.

Is er iets waarvan je al heel lang droomt?
Niet moeilijk, elk jaar in de winter droom ik er weer over: de enige echte 11-stedentocht op de schaats!

COLUMN